Δημήτρης Π. Αθανασιάδης, ο τελευταίος αγγειοπλάστης της Φίλιας Λέσβου

Μιχάλης Σακαλής

Η Φίλια είναι ένα ημιορεινό χωριό στη Λέσβο, κτισμένο σε υψόμετρο 312 μέτρων, βόρεια του κόλπου της Καλλονής, με πολλά πετρόχτιστα σπίτια, αρκετά από τα οποία χρονολογούνται από τέλος του 19ου αιώνα. Η καλλιέργεια της ελιάς και η κτηνοτροφία ήταν από τις κύριες ασχολίες των κατοίκων. Στη Φίλια υπήρξε σημαντική αγγειοπλαστική δραστηριότητα από την οικογένεια Αθανασιάδη. Γενάρχης ήταν ο Γεώργιος Αθανασιάδης που εγκαταστάθηκε στο χωριό στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, αφού προηγουμένως είχε θητεύσει στην τέχνη του αγγειοπλάστη στα φημισμένα εργαστήρια του Τσανάκκαλε και της Κιουτάχειας. Στην περιοχή της Φίλιας – Σκαλοχωρίου φαίνεται ότι υπήρχε αγγειοπλαστική παράδοση ήδη από τα τέλη του 18ου αιώνα, όπως υποδηλώνει και το όνομα Σκαλοχώρι που είναι η παρεφθαρμένη μορφή της λέξης Τσουκαλοχώρι.

Der Töpfer von Filia, 1989. Foto U. Krasberg Museum Filia Lesbos
Γεώργιος Αθανασιάδης., 1989. Foto: U. Krasberg
„Δημήτρης Π. Αθανασιάδης, ο τελευταίος αγγειοπλάστης της Φίλιας Λέσβου“ weiterlesen

Τσιχράντα και Φίλια: Οικιστικά, απογραφικά και οικονομικά στοιχεία (1548-1621)

Δρ. Στρατή Αναγνώστου, ιστορικού

Σύμφωνα με το οθωμανικό κατάστιχο απογραφής του 1548, η Τσιχράντα ήταν ένα χωριό, που διέθετε 175 χριστιανικές φορολογικές εστίες, δηλ. 91 οικογένειες (hane), 69 άγαμους, 15 χήρους/χήρες, καθώς και 3 έγγαμους μουσουλμάνους. Αν θεωρήσουμε, όπως προτείνουν οι ειδικοί της περιόδου, ότι  οι  φορολογικές εστίες της εποχής αποτελούνταν από 4 με 5 μέλη, τότε προκύπτει ότι ο συνολικός πληθυσμός της Τσιχράντας ήταν περίπου 500 με 600 κάτοικοι.

Τσιχράντα 2017
„Τσιχράντα και Φίλια: Οικιστικά, απογραφικά και οικονομικά στοιχεία (1548-1621)“ weiterlesen

ΝΕΟΤΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΤΟΠΙΚΑ ΝΟΜΙΣΜΑΤΑ ΑΝΑΓΚΗΣ ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ

Σάββα Κ. Κωφόπουλου – Στρατή Ι. Αναγνώστου

Κοινή είναι η αντίληψη  όλων των ασχολουμένων με τα τοπικά νομίσματα ανάγκης  που κυκλοφόρησαν από διάφορες κοινότητες στις τελευταίες δεκαετίες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ότι ελάχιστα απ’ αυτά έχουν διασωθεί.

Notgeld (parades). Foto: Museum Filia
„ΝΕΟΤΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΤΟΠΙΚΑ ΝΟΜΙΣΜΑΤΑ ΑΝΑΓΚΗΣ ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ“ weiterlesen

Νεκρολογία Γεωργίου Ε. Καραγιαννοπούλου

Πέθανε στις 6-11-1922. Ήταν έμπορος και οικογενειάρχης. Από μικρή ηλικία ήταν ο πιο σημαντικός παράγοντας της κοινότητας της Φίλιας και ο στυλοβάτης της. Για πολλά χρόνια ήταν Έφορος των σχολείων της, ίδρυσε σχολικά ταμεία και κατόρθωνε να ξεπερνά όλες τις δυσκολίες που προέβαλλε η οθωμανική διοίκηση. Ίδρυσε Παρθεναγωγείο (σχολείο για κορίτσια), ξαναέχτισε το ετοιμόρροπο Αρρεναγωγείο (σχολείο για αγόρια), πρωτοστάτησε στην ίδρυση Κοινοτικού Ελαιοτριβείου, παρά το προσωπικό του συμφέρον και αφιέρωνε τον ελεύθερο χρόνο του, για να βοηθήσει στην βελτίωση της κατάστασης της Κοινότητας και των σχολείων.  Την κηδεία του παρακολούθησε όλη η κοινότητα.

Όψεις της παλιάς ιστορίας της Φίλιας και της εκπαίδευσής της

Στρατής Αναγνώστου

«Τα χριστιανικά χωρία επί της νήσου… κείνται συγκεντρωμένα εις τόπους αφανείς, αποθαλασσίους, και μελαγχολικούς και αποκεκρυμμένους εντός κοιλάδων ορεινών και … μακράν της παραλίας, αφ’ ης τους απεμάκρυνεν ο φόβος των πειρατών». Ο παραπάνω ισχυρισμός δημοσιεύτηκε το 1850 και ανήκει στον Μανταμαδιώτη λόγιο και διδάσκαλο της εποχής Σταυράκη Αναγνώστη και εξηγεί ορισμένους από τους λόγους, για τους οποίους η συντριπτική πλειοψηφία των  χωριών της Λέσβου έχει  ιδρυθεί στο εσωτερικό του νησιού.

Kalfagianneio Gymnasio Filias. Foto: Ch. Empter
„Όψεις της παλιάς ιστορίας της Φίλιας και της εκπαίδευσής της“ weiterlesen