Η Φίλια είναι ένα ημιορεινό χωριό στη Λέσβο, κτισμένο σε υψόμετρο 312 μέτρων, βόρεια του κόλπου της Καλλονής, με πολλά πετρόχτιστα σπίτια, αρκετά από τα οποία χρονολογούνται από τέλος του 19ου αιώνα. Η καλλιέργεια της ελιάς και η κτηνοτροφία ήταν από τις κύριες ασχολίες των κατοίκων. Στη Φίλια υπήρξε σημαντική αγγειοπλαστική δραστηριότητα από την οικογένεια Αθανασιάδη. Γενάρχης ήταν ο Γεώργιος Αθανασιάδης που εγκαταστάθηκε στο χωριό στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, αφού προηγουμένως είχε θητεύσει στην τέχνη του αγγειοπλάστη στα φημισμένα εργαστήρια του Τσανάκκαλε και της Κιουτάχειας. Στην περιοχή της Φίλιας – Σκαλοχωρίου φαίνεται ότι υπήρχε αγγειοπλαστική παράδοση ήδη από τα τέλη του 18ου αιώνα, όπως υποδηλώνει και το όνομα Σκαλοχώρι που είναι η παρεφθαρμένη μορφή της λέξης Τσουκαλοχώρι.
ΤΟ ΚΤΙΡΙΟ ΤΟΥ «ΛΑΙΚΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΦΙΛΙΑΣ» ΚΤΙΣΘΗΚΕ ΤΟ 1872 ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΕΩΡΓΙΟ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΑΠΟΥΛΟ ΚΑΙ ΗΤΑΝ ΑΡΧΙΚΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ. Ο ΠΡΩΤΟΣ ΟΡΟΦΟΣ ΤΟΥ ΚΤΙΡΙΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΣΕ ΩΣ ΑΠΟΘΗΚΗ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ. ΣΤΟ ΙΣΟΓΕΙΟ ΥΠΗΡΧΕ ΕΝΑ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΡΟΦΙΜΩΝ.
ΜΕΤΑ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ ΤΟ ΚΤΙΡΙΟ ΕΝΟΙΚΙΑΣΤΗΚΕ ΚΑΙ ΓΙΑ ΜΙΑ ΠΕΡΙΟΔΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΗΣΕ ΩΣ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ.
ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΘΗΚΕ ΣΤΟ ΚΤΙΡΙΟ H BEΡMAXT. ΤΟ 1944 ΟΙ ΓΕΡΜΑΝΟΙ ΤΟ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΑΝ.
ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ ΕΜΦΥΛΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ (1945-1949) EΓΚΑΤΑΣΤΑΘΗΚΕ ΣΤΟ ΚΤΙΡΙΟ Η ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ. ΕΝΑ ΤΜΗΜΑ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ ΜΕΤΑΤΡΑΠΗΚΕ ΣΕ ΦΥΛΑΚΗ ΚΑΙ ΤΟΠΟ ΒΑΣΑΝΙΣΤΗΡΙΩΝ ΤΩΝ ΣΥΛΛΗΦΘΕΝΤΩΝ ΑΝΤΙΦΡΟΝΟΥΝΤΩΝ ΚΑΙ ΑΝΤΑΡΤΩΝ. Η ΚΡΑΤΙΚΗ ΕΞΟΥΣΙΑ ΤΟΤΕ ΑΝΗΚΕ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΔΕΞΙΑ, ΟΙ ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΗΤΑΝ ΟΜΩΣ ΣΤΗΝ ΠΛΕΙΟΨΗΦΙΑ ΤΟΥΣ ΑΡΙΣΤΕΡΟΙ. ΠΟΛΛΟΙ ΑΝΔΡΕΣ ΕΚΕΙΝΗ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΚΑΤΕΦΥΓΑΝ ΣΤΑ ΒΟΥΝΑ.
ΟΤΑΝ ΤΟ ΚΤΙΡΙΟ ΑΔΕΙΑΣΕ, Ο ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ ΤΟ ΔΩΡΙΣΕ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ. ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ ΜΠΑΟΥΛΑ, ΟΙΚΙΑΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ, MIA ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΛΑ ΑΛΛΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ. ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΤO KΥΡΙΟ ΜΕΡΟΣ ΤΗΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΠΟΥ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΤΗΚΕ ΚΑΙ ΑΠΟ ΔΩΡΕΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΑ ΔΙΑΦΟΡΑ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΑ ΤΗΣ ΦΙΛΙΑΣ.
ΣΗΜΕΡΑ ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΤΗΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΤΙΡΙΟΥ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΕΚΑΣΤΟΤΕ ΙΕΡΕΙΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ. ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΔΟ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ Η ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΠΕΚΤΗΣΕ ΚΑΙ ΔΙΑΦΟΡΑ ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΙΚΑ ΣΚΕΥΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ.
Την εποχη της οθωμανικης αυτοκρατοριας ο σουλτανος δωριζε φεουδα σε νικηφορους στρατηγους ως ενδειξη αναγνωρισης για την επιτυχη εκβαση στρατιωτικων επιχειρησεων. Οι κτηνοτροφοι και οι αγροτες που διαχειριζονταν αυτες τις εκτασεις ηταν υποχρεωμενοι να προσφερουν στο φεουδαρχη (αρχοντα) μια ετησια μισθωση σε ειδος. Εναντι αυτης της εισφορας οι τοπικοι αρχοντες (Δημογεροντες) αναλαμβαναν την ευθυνη για τις κονωνικες υποθεσεις της περιοχης.
Με αυτες τις παραδοσεις ηταν συνδεδεμενη και η οικογενεια Καραγιαννοπουλου πριν απο το 1912 οταν η Λεσβος-μετα τη διαλυση της οθωμανικης αυτοκρατοριας- αποτελεσε τμημα του ελληνικου κρατους. Η οικογενεια δραστηριοποιηθηκε κυριως στο εμποριο, αρχικα εντος των οριων της οθωμανικης αυτοκρατοριας, αργοτερα σε παγκοσμιο επιπεδο.
Ο Γεωργος Καραγιαννοπουλος ενδιαφερθηκε κυριως για την σχολικη εκπαιδευση. Ιδρυσε στh Φιλια ενα σχολειο συνεκπαιδευσης αρρενων και θηλεων , το οποιο χρηματοδοτησε με μερος της περιουσιας του. Ο ιδιος προσωπικα ανελαβε την διαχειριση του σχολειου και πληρωνε τον μισθο των δασκαλων.
Μετα απο το 1912 οι αγροτες εγιναν οι ιδιοι ιδιοκτητες των εκτασεων γης που μεχρι τοτε καλλιεργουσαν. H οικογενεια του αρχοντα παρεμεινε και μετα την ιδρυση το ελληνικου κρατους τμημα της κοινωνικης υποδομης του χωριου. Παρολο που δεν ηταν πλεον γαιοκτημονες, Ανηκαν στην ανωτερη ταξη και ηταν πλουσιοτεροι απο τους υπολοιπους κατοικους του χωριου. Ηταν επισης μορφωμενοι, κοσμοπολιτες και επεδιωκαν επαφες οπως επισης και πολιτιστικες ανταλλαγες με τις αντιστοιχες κοινωνικες ταξεις στην Ευρωπη.
Οι ανδρες της οικογενειας, συμφωνα με τη διεθνη ταση που ειχε αρχισει να επικρατει εκεινη την εποχη, συνηθιζαν να αγοραζουν συστηματικα τεχνικα εργαλεια, ενω οι γυναικες ντυνονταν σε παριζιανικο στιλ στις εορταστκες εκδηλωσεις και διακοσμουσαν τις κατοικιες τους με πολυτελη αντικειμενα.
Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ ΕΙΧΕ ΕΠΤΑ ΠΑΙΔΙΑ, ΤΡΙΑ ΑΓΟΡΙΑ ΚΑΙ ΤΕΣΣΕΡΑ ΚΟΡΙΤΣΙΑ: Ο ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ, Ο ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΣ, ΗΤΑΝ ΠΑΝΤΡΕΜΜΕΝΟΣ ΧΩΡΙΣ ΠΑΙΔΙΑ. Ο ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΡΕΥΤΗΚΕ ΜΙΑ ΓΥΝΑΙΚΑ ΑΠΟ ΤΟ ΣΚΟΥΤΑΡΟ. ΜΗΤΕΡΑ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙ ΠΕΘΑΝΑΝ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΠΡΩΤΗΣ ΓΕΝΝΑΣ.
Ο ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΠΕΘΑΝΕ ΕΞΑΙΤΙΑΣ ΜΙΑΣ ΑΝΙΑΤΗΣ ΑΡΡΩΣΤΙΑΣ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΟ ΓΑΜΟ ΤΟΥ.
Η ΑΙΜΙΛΙΑ ΠΑΝΤΡΕΥΤΗΚΕ ΣΤΗΝ ΑΝΕΜΟΤΙΑ. ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΣΕ ΝΑ ΑΠΟΚΤΗΣΕΙ ΠΑΙΔΙΑ.
Η ΕΙΡΗΝΗ ΠΑΝΤΡΕΥΤΗΚΕ, ΑΛΛΑ ΕΠΙΣΗΣ ΔΕΝ ΑΠΕΚΤΗΣΕ ΠΑΙΔΙΑ .
Η ΜΑΡΙΑ ΠΑΡΕΜΕΙΝΕ ΑΝΥΠΑΝΤΡΗ.
Η ΑΡΤΕΜΙΣ ΠΑΝΤΡΕΥΤΗΚΕ ΚΑΙ ΑΠΕΚΤΗΣΕ ΠΟΛΛΑ ΠΑΙΔΙΑ. Η ΕΓΓΟΝΗ ΤΗΣ ΕΛΒΙΡΑ ΜΕΤΑΚΟΜΙΣΕ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΚΑΙ ΙΔΡΥΣΕ ΕΚΕΙ ΜΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΤΑΙΝΙΩΝ.
ΤΟ 1972 Ο ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ ΚΛΗΡΟΔΟΤΗΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΦΙΛΙΑΣ.
